Пасля падзеяў 2020 года ўлады ўсіх узроўняў прымаюць намаганні для таго, каб пераканаць моладзь у тым, што дзейны рэжым можа даць ім перспектыўную будучыню. Паслявыбарчыя пратэсты пераканалі чыноўнікаў у тым, што рухаючай сілай любых пераўтварэнняў з'яўляюцца маладыя людзі, здольныя заявіць аб сапраўднай дэмакратычнай альтэрнатыве існуючай аўтакратыі.
У сваім выступе Ігар Карпенка сцвярджаў аб тым, што Выбарчы кодэкс - закранае ўсё насельніцтва. І ён, вядома ж, мае рацыю.
Бо менавіта масавыя фальсіфікацыі вынікаў галасавання былі сустрэты беларусамі з абурэннем і масавымі пратэстамі. У выніку рэпрэсій з боку ўладаў дзясяткі тысяч нязгодных выбаршчыкаў прайшлі праз турмы і катаванні, а сотнік тысяч пакінулі краіну і сталі вымушанымі выгнаннікамі. Праўда, старшыня ЦВК стараецца пра гэта не нагадваць маладым слухачам.
Далей Ігар Васільевіч паведаміў ліцэістам аб тым, сёлетнія выбарчыя тэхналогіі і маніпуляцыі, якія адбываюцца ў сучасным свеце якраз і накіраваны на тое, каб падрываць давер да гэтай сістэмы выбараў, а часам нават умешвацца ў яе. Тым самым ускосна прызнаў, што і ў Беларусі сістэма фальсіфікацыі вынікаў галасавання існуе і вывастраная да дасканаласці.
Дастаткова прыгадаць прэзідэнцкія выбары 2020 года. На іх усе выбарчыя камісіі былі фармуюцца кулуарна, са старанна адабраных лаяльных уладам людзей.
Склады камісій былі напоўнены па вытворчай прыкмеце, гэта значыць кіраўнік камісіі быў непасрэдным начальнікам для асноўнай масы шараговых сяброў. Для яснасці разумення. Дырэктар школы або яго намеснік кіраваў участковай камісіяй, а настаўнікі - гэтай школы, былі радавымі членамі камісіі.
У парушэнні выбарчага закону ўлады зрабілі працу сяброў камісіяй аплачванай. Пасля электаральнай кампаніі члены камісіі атрымалі значныя грашовыя ўзнагароджанне са зэканомленых бюджэтных сродкаў, выдзеленых на арганізацыю і правядзенне выбараў. Такім чынам кіруючыя эліта прастымулявала сяброў камісій на маніпуляцыі і падлогі. Таксама члены, а асабліва кіраўнікі і сакратары, камісій, былі прэміраваны кіраўнікамі прадпрыемстваў і ўстаноў, па іх асноўным месцы працы.
Са згоды і папушчальніцтва ЦВК чыноўнікі і іншыя прадстаўнікі выканаўчых органаў улады ўмешваюцца ў працу камісій і такім чынам дамагаюцца патрэбных для іх вынікаў.
Нагадаем, пасля выбараў у інтэрнэце з'явіўся скандальны аўдыёзапіс, на якім, як мяркуецца, былы кіраўнік Кастрычніцкага раёна Віцебска Сяргей Сташэўскі сустракаецца з членамі камісіі ўчастка №25 у СШ №44 пасля падліку галасоў і прымушае іх перапісаць пратакол, каб у кандыдата ў прэзідэнты Святланы Ціханоўскай засталося. усяго 20%, хаця менавіта яна перамагла на гэтым участку.
Праўда, за перавышэнне службовых паўнамоцтваў Сташэўскі не быў пакараны, але быў прызначаны на адказную пасаду ў Мінск. Цяпер працуе ў Белгідрамеце — намеснікам начальніка.
На мінулых прэзідэнцкіх выбарах незалежных назіральнікаў масава не дапусцілі назіраць за працэдурай галасавання, абгрунтоўваючы тым, што кавідная небяспека не дазваляе знаходзіцца вялікай масе людзей выбарчым участку. А тых, каму ўдалося патрапіць на назіранне, па надуманых прычынах выдалялі з памяшканняў, дзе ішло галасаванне.
Старшыні камісій паўсюдна забаранялі журналістам рабіць фота і відэа здымкі скрыняў для галасавання, тым самым зневажалі прынцып адкрытасці і галоснасці, правядзення выбараў. Такое патрабаванне прапісана ў беларускім законе аб выбарах.
“Мы хочам захаваць мір і спакой і ў нашай краіне, і ў нашым грамадстве, жыць у свеце з нашымі суседзямі. Мы хочам спакойна працаваць, гадаваць дзяцей, развіваць краіну, эканоміку, гандляваць» - выказаў свае мары на сустрэчы з навучэнцамі ліцэя кіраўнік ЦВК.
Але каб гэтыя жаданні сталі рэальнасцю, неабходна ўсяго толькі аднавіць давер беларусаў да выбарчай сістэмы. Для гэтага трэба праводзіць выбарчыя кампаніі ў строгай адпаведнасці з патрабаваннямі Выбарчага кодэкса, вывесці з-пад кантролю мясцовых улад выбарчыя камісіі, весці падлік галасоў адкрыта і галосна, крымінальна пакараць усіх, хто будзе абвінавачаны ў падробцы і ў выкарыстанні ашуканскіх тэхналогій.
Павел Жукаў