Гарадзенцу Міхаілу Яфімавічу пагражае да шасці гадоў турмы за папяровую шкляначку, якую ён кінуў падчас мірнай акцыі пратэсту 27 верасня і трапіў у супрацоўніцу АМАП. Ён даў паказанні ў судзе Ленінскага раёна Гродна 11 студзеня. Разам з ім па справе аб гвалце над двума супрацоўнікамі АМАП праходзяць яшчэ трое абвінавачаных. Паводле версіі пракурора, яны дзейнічалі ў змове, паведамляе Hrodna.Life.

На першае пасяджэнне 6 студзеня падтрымаць абвінавачаных прыйшлі больш за 35 чалавек — не ўсім хапіла месца. 11 студзеня прыйшлі каля 20 блізкіх. Яны закідвалі кулакі ўверх і махалі рукамі абвінавачаным праз канвой, усміхаліся і падбадзёрвалі іх. Чацвёра абвінавачаных узялі пад варту - блізкія могуць мець зносіны праз адваката і лісты.

Абвінавачаныя — Міхаіл Юдзін, Міхаіл Яфімавіч, Вадзім Хіжнякоў і Андрэй Севяртока. Іх пачалі судзіць па арт. 364 КК — Гвалт ці пагроза прымянення гвалту ў адрас супрацоўніка органаў унутраных спраў. Жыхару мастоў Андрэя Севертоку паставілі таксама ч. 1 арт. 413 КК — Уцёкі з-пад варты. Віну гарадзенцы не прызналі, Севертока прызнаў часткова.

Згодна з дзяржабвінавачаннем, на прыпынку грамадскага транспарту «Усход» 27 верасня Севертока наўмысна нанёс супрацоўніцы АМАП Заяц адзін удар кулаком у галаву, адзін — нагой па правай назе. У гэты час Яфімавіч наўмысна кінуў у Заяц неўсталяваны прадмет, які трапіў у вобласць грудзей. Пасля чаго Юдзін наўмысна нанёс амапаўцу Башко адзін удар нагой па целе, адзін рукой па руцэ, і два — рукой у вобласць галавы. Адначасова з гэтым Хижняков наўмысна кінуў у Башко неўсталяваны прадмет, выкарыстоўваючы яго ў якасці прылады злачынства.

У Башко, паводле абвінавачання, пасля удараў — фізічная боль і пабоі, у Заяц — кароткачасовая страта здароўя. Апытанне пацярпелых запланавалі на 12 студзеня. Яны папрасілі для іх бяспекі Не паказваць іх у судзе-суддзя пагадзіўся.

Ішоў у кіно — трапіў на мітынг

52-гадовы Вадзім Хижняков на першым пасяджэнні адмовіўся даваць паказанні, так як «нічога не зрабіў».

43-гадовы прадпрымальнік Міхаіл Юдзін распавёў, што вырашыў правесці выхадны 27 верасня са сваёй жанчынай. Яны паехалі ў кінатэатр "Усход", каб паглядзець фільм "Рэмба: апошняя кроў". Прыехаўшы каля 14.00, яны даведаліся, што сеанс пачынаецца ў 15.40. Міхаіл выйшаў з кінатэатра, каб схадзіць у найбліжэйшы бар. На вуліцы ён убачыў, што людзі "ў чорнай вопратцы" цягнулі чалавека, а гараджане разбягаліся з прыпынку. Міхаіл зрабіў ім заўвагу і сказаў: "Што вы робіце?". Па словах Юдзіна, яму тут жа пырснулі "сумессю" ў твар і затрымалі, заламаўшы рукі.

— Наколькі я разумею, супрацоўнік павінен прадставіцца і растлумачыць, за што затрымлівае, — сказаў Міхаіл.

—Ёсць такое, — пагадзіўся пракурор.

Міхаіла адвялі ў аўтобус, у якім перамяшчаўся АМАП, дзе яго ўдарылі ў плечы гумавай палкай і паклалі на падлогу, распавёў гарадзенец у судзе. Аўтобусам яго перавезлі ў аўтазак, на якім Юдзін адправіўся ў ізалятар часовага ўтрымання.

Міхаіл сказаў, што не распазнаў у людзях у форме супрацоўнікаў міліцыі — "Не было знакаў адрознення". Пакуль Юдзін знаходзіўся пад вартай, яго аштрафавалі на 15 базавых велічынь за ўдзел у несанкцыянаваным мерапрыемстве (арт 23.34 КаАП).

"Мне сказалі два словы: "Атрымаеш, сука".

33-гадовы намеснік дырэктара ТАА "ЕКС Поток" Міхаіл Яфімавіч прыехаў 27 верасня ў кафэ "Чайкоффский" з жонкай і яе сястрой. У кафэ яны ўзялі напоі ў папяровых шкляначках і пірожныя. З імі сям'я пайшла да аўтамабіля, які яны пакінулі на стаянцы на скрыжаванні вуліц Белуша-Лідская.

Перайшоўшы дарогу да «Усходу», яны ўбачылі невяліки натоўп людзей. Міхаіл спытаў у адной з жанчынжанчыны, што адбываецца, але яна не паспела яму адказаць. Пад'ехалі тры аўтобусы, адкуль выбеглі "невядомыя людзі" і пачалі "аказваць гвалтоўныя дзеянні", распавёў Міхаіл. Паводле яго слоў, ён не зразумеў, што іх адзенне — гэта форменнае абмундзіраванне супрацоўніка органаў унутраных спраў. У руках аднаго з іх Яфімавіч убачыў зброю — газавы пісталет, які супрацоўнік зараджаў. Стрэлаў ён не чуў.

Міхаіл убачыў, як людзей цягнулі, білі і "вымушаны быў рэагаваць". Ён падбег да прыпынку і кінуў шкляначку ўверх, каб адцягнуць сілавікоў. Па словах Міхаіла, тое, што ён трапіў у грудную клетку Заяц, няпраўда. Ён не хацеў трапіць у супрацоўніцу АМАП, ды і шкляначкай не прычыніш цялесныя пашкоджанні, сказаў гарадзенец у судзе. Міхаіл адбег назад і "не зразумеў, як апынуўся на зямлі". Па версіі Яфімавіча, яго збілі з ног. Ён адчуў ўдары па спіне, нырках. Галаву ён закрыў рукамі. "Мне сказалі два словы: "атрымаеш, сука", — распавёў Міхаіл. Яго паднялі, закруцілі рукі, сагнулі і павялі ў аўтобус.

Міхаіл сказаў, што не ўдзельнічаў у мітынгу, пры сабе ў яго не было сімволікі. Тым не менш, у РАУС ён падпісаў пратакол аб адміністрацыйным правапарушэнні. У ім было напісана, што Яфімавіч пляскаў у далоні і крычаў «Жыве Беларусь!». "Прапанавалі: падпішаш — пойдзеш дадому", — патлумачыў ён у судзе.

"Я паважаў праваахоўнікаў"

49-гадовы электрык Андрэй Севяртока прыехаў 27 верасня з Мастоў у Гародню на акцыю пратэсту "выказаць сваю грамадзянскую пазіцыю гэтак жа, як і ўся краіна". Процідзейнічаць праваахоўнікам ён не збіраўся. Да 14.00, калі Андрэй падышоў, "пачаў высаджвацца дэсант «і выйшлі» Касманаўты". Суддзя папрасіў абвінавачанага не ўжываць такіх "ходкіх выразаў". Сілавікі былі ў балаклавах, шлемах, бронекамізэльках. Апазнавальных знакаў Севяртока на іх не заўважыў.

— Вы разумелі, хто гэта? — удакладніў пракурор.

— Цікавае пытанне. Міліцыянт без формы — гэта праваахоўнік ці не?

— Па законе — так.

— Гэта значыць праваахоўнік па змесце, а не па форме?

— Так. <...> І ўсё ж: вы ўспрымалі іх як супрацоўнікаў?

— Вядома, як супрацоўнікаў. Нейкіх службаў. Я іх не хачу называць міліцыяй. Тут ужо маю біяграфію "свяцілі" — тое, што ў мяне крымінальнае мінулае нейкае было (прэс-служба МУС выклала відэа допыту, дзе Севертока распавёў, што ў 1996 годзе быў асуджаны за рэкет, у 2005-м — за забойства — Hrodna.life). Але я заўсёды праваахоўнікаў паважаў за тое, што яны робяць сваю працу. Без іх дзяржава не можа існаваць па вызначэнні. Я да іх спакойнай ставіўся. А тут сапраўды стаўленне не як да міліцыі, А так…

Андрэй ішоў уздоўж "Галактыкі" да аўтавакзала. Пачуў крыкі і "жаночыя віскі" і ўбачыў, што чалавек ляжаў на зямлі. Пачаў бегчы да яго "без удзелу свядомасці", каб "закрыць сабой, сказаць, дапамагчы", "не з мэтай бойку пачаць". Яму насустрач падбегла, як ён пазней даведаўся, супрацоўніца АМАП Заяц. "У балаклаве палавыя прыкметы схаваныя", — растлумачыў Андрэй у судзе.

Супрацоўніца АМАП яго схапіла, Севяртока хацеў яе адштурхнуць і трапіў кулаком у шлем. Паводле яго слоў, калі б Андрэй ведаў, што гэта жанчына, паспрабаваў бы "зрабіць фінт". Севертока сцвярджаў, што не хацеў нанесці траўму Заяц. "Калі б быў настроены — біў бы ў неабароненыя месцы", — сказаў ён у судзе. Гематому на правай назе пакінуў не ён, упэўнены Севяртока, так як ён замахваўся па левай баку корпуса.

Затрыманне Андрэя Севертокі 27 верасня. Фота: Кацярына Гардзеева, TUT.BY

Пасля гэтага да Заяц "прыбеглі на дапамогу". Андрэю разбілі нос, ён быў «ў амаль непрытомнасцю» і пачаў прыходзіць у сябе па дарозе да аўтобуса, распавёў абвінавачаны.

У Кастрычніцкім РАУС Севертоку зноў збілі, распавёў ён. "Успомнілі, што яны мужчыны — трэба паказаць. Я сказаў: чаго ж вы жанчын пераапранаеце пад сябе, хаваецеся за іх спіной" — успомніў абвінавачаны. Па словах Андрэя, яго білі па грудзях — яму стала складана дыхаць і "наогул дрэнна стала". У гэтым стане яму далі падпісаць "кучу дакументаў" — пазней Андрэй адмовіўся ад дадзеных паказанняў па стане здароўя. Ён прасіў выклікаць хуткую дапамогу. Медыкі адвезлі яго ў Гродзенскую абласную клінічную бальніцу.

«Я не расцэньваю, што я пад аховай»

Андрэя суправаджаў адзін супрацоўнік РАУС. Севяртока быў без кайданкоў. Пасля агляду лекара Андрэй выйшаў з кабінета і не ўбачыў супрацоўніка РАУС. Са слоў Севяртокі, чакаць яго супрацоўнік не прасіў. Таму абвінавачаны "спакойна выйшаў" з лякарні і з'ехаў у Масты. "Я ведаю, што такое быць пад аховай. Я не расцэньваў, што я пад аховай. Можа, я наогул не патрэбны", — патлумачыў ён. Пазней у Мастах Севертоку затрымалі і дадалі да арт. 364 КК ч. 1 арт. 413 КК — Уцёкі з-пад варты.

Усе трое распавялі, што паміж сабой не знаёмыя, не размаўлялі ні ўжывую, ні інтэрнэту, ні аб чым не дамаўляліся.

Апытанне пацярпелых супрацоўнікаў было прызначана на 12 студзеня.

Крыніца: Да шасці гадоў турмы за кінутую шклянку. У Гародні працягнуўся суд за гвалт над АМАПаўцамі