На мінскай пляцоўцы “Тэрыторыя правоў” 9 ліпеня была презентаваная ўнікальная фотавыстава “Курапаты, Дзяды-1989. 30-ыя ўгодкі шэсця і ўсталявання Крыжа Пакуты”. У аснову выставы былі пакладзеныя працы вядомага беларускага фатографа Уладзіміра Сапагова. Арганізатарамі і ўкладальнікамі фотавыставы выступілі Праваабарончы цэнтр “Вясна” і Цэнтр даследванняў грамадзянскай супольнасці. На пляцоўцы сабралася каля паўсотні чалавек, каб убачыць унікальныя гістарычныя фотаздымкі. Сярод іх таксама — вядомыя абаронцы Курапатаў.
- Старшыня Асамблеі НДА Сяргей Мацкевіч разглядае выставу
- Абаронцы Курапатаў (Вольга Нікалайчык, Ніна Багінская, Іларыён Трусаў) і мастак Алесь Марачкін на фотавыставе
На жаль, арыгіналы фотаздымкаў не захаваліся. Архіў фотамастака пакуль алічбаваны часткова. Але і гэтую частку атрымалася захаваць цудам. Калі Уладзімір Сапагоў памёр ад інсульту ў 2012 годзе, усе негатывы былі выкінутыя на сметнік, але яго сябрам удалося выратаваць калекцыю.
Імпрэза на “Тэрыторыі правоў” адкрылася вершам пісьменніка Анатоля Сыса “Адпусціце мяне, Курапаты”. Ён з’яўляўся адным з удзельнікаў Таварыства маладых літаратараў "Тутэйшыя", якія і падалі заяўку на першы масавы мітынг у Беларусі “Дзяды-88”.
- Наведвальнікі імпрэзы падчас адкрыцця фотавыставы
Старшыня Праваабарончага цэнтра "Вясна" Алесь Бяляцкі адзначыў, што менавіта ў той перыяд быў зроблены моцны штуршок для стварэння дэмакратычнага руху Беларусі. Незадоўга да “Дзядоў” былі ўтвораныя арганізацыя “Мартыралог Беларусі” і аргкамітэт Беларускага народнага фронту.
“Незалежнасць не ўпала проста так беларусам, як многія кажуць. Змаганне пачалося ў 80-х гадах”, — адзначыў Бяляцкі.
Старшыня “Вясны” ўзгадаў і правядзенне першага шэсця ў Курапатах “Дзядоў-88”, як аднаго з самых масавых мірных мітынгаў на прасторы тагачаснага СССР. Але ён быў жорстка разагнаны ўладамі — з выкарыстаннем слёзатачывага газу і вадамётнай тэхнікі. Самога Алеся тады хутка затрымалі.
- Старшыня Праваабарончага цэнтра "Вясна" Алесь Бяляцкі на адкрыцці фотавыставы
“Курапаты — моцны ўдар па той уладзе. У 1988-м годзе беларусы ўпершыню за 70 гадоў кінулі выклік уладзе”, — узгадвае Алесь Бяляцкі.
На выставе можна ўбачыць фотаздымкі першага крыжа ў Курапатах — Крыжа Пакуты, які захаваўся там і дагэтуль.
“Ён быў сімвалам пэўнай маральнай перамогі і памяці бязвінна расстралянных людзей, тым злачынным перыядам”.
Вядома, што гэтае супрацьстаянне працягваецца і сёння. Нашая выстава нечакана атрымала сучасны працяг. Тое, што адбываецца ў апошнія месяцы, нагадвае, наколькі гэта для ўсіх беларусаў гэта святое месца”.
- Алесь Бяляцкі падчас выступу на імпрэзе
Падчас адкрыцця выставы выступіла і старшыня Цэнтра даследванняў грамадзянскай супольнасці Паліна Сцепаненка, якая таксама ўзгадала падзеі 1988 года, упрыватнасці эксгумацыю ў Курапатах, на якой яна была асабіста.
- Старшыня Цэнтра даследванняў грамадзянскай супольнасці Паліна Сцепаненка
На выставу былі запрошаныя людзі, якія з’яўляліся сведкамі тых падзеяў. Выступалі падчас імпрэзы вядомы мастак Алесь Марачкін, праваабаронца Валер Шчукін.
- Мастак Алесь Марачкін распавядае пра падзеі тых гадоў
- Праваабаронца Валер Шчукін
Нібы сышоўшы з фатаграфіі Сапагова, выступіў Зміцер Марчук. На чорна-белым фотаздымке ён на мітынге 20-гадовы хлопчык з павязкай на галаве побач з Зянонам Пазняком.
- Зміцер Марчук знайшоў сябе на фотаздымку Сапагова 20-гадовым хлопцам
Адзначыў на імпрэзе юрыдчыныя акалічнасці Курапатаў юрыст ПЦ “Вясна” Павел Сапелка. Ён распаёў, як год таму накіроваў запыт у пракуратуру адносна эксгуміраванных парэшткаў з Курапатў, але ведамства праігнаравала яго зварот.
| Фотавыставу “Курапаты, Дзяды-1989. 30-ыя ўгодкі шэсця і ўсталявання Крыжа Пакуты” можна наведаць на "Тэрыторыі правоў" па адрасе:г. Мінск, вул. Ложынская,16, памяшканне 404 (ст. метро "Уручча") |
- Фотавыстава Уладзіміра Сапагова “Курапаты, Дзяды-1989. 30-ыя ўгодкі шэсця і ўсталявання Крыжа Пакуты”
- Вядомыя абаронцы Курпатаў Дзяніс Урбановіч і Іларыён Трусаў падчас імпрэзы
- Актывістка Наталля Гарачка-Басалыга вядзе відэатрансляцыю з выставы
- Актывістка Вольга Нікалайчык і сябра "Вясны" Алена Лапцёнак падчас імпрэзы
- Вядомая абаронца Курпатаў Ніна Багінская разглядае фотаздымкі Уладзіміра Сапагова
- Актывіст Максім Вінярскі пры наведванні фотавыставы
- Паліна Сцепаненка падчас прагляду роліка пра Курапаты
- Рэжысёр Алег Дашкевіч і праваабаронца "Вясны" Алег Мацкевіч падчас імпрэзы
- Зміцер Марчук адкрывае фотавыставу Уладзіміра Сапагова
Крыніца: Праваабаронцы прэзентавалі ўнікальную фотавыставу пра Курапаты. Вялікі фотарэпартаж Фота