Праваабаронца са Смаргоні Алесь Дзергачоў звярнуўся ў Палату прадстаўнікоў з прапановай аб ухіленні супярэчнасці паміж артыкуламі 13 і 78 Выбарчага кодэкса, каб выключыць фальсіфікацыю выбараў на ўзроўні раённых і абласных выбарчых камісій.
Калі артыкул 13 гарантуе адкрытасць і галоснасць выбарчага працэсу, то артыкул 78, які рэгулюе падвядзенне вынікаў па раёну ці вобласці, цалкам пярэчыць яму. На гэтым этапе ў назіральнікаў няма ніякага доступу да лічбаў выніковых пратаколаў ніжэйстаячых камісій, бо яны не бачаць працэсу падліку. І праз закрытасць гэтага працэсу назіральнікі маюць доступ толькі да выніковай лічбы, якую праверыць немагчыма, што астаўляе спрыяльную глебу для злоўжыванняў.
Для доказу недасканаласці артыкула 78 Кодэкса ў сваім звароце Алесь Дзергачоў прывёў прыклад фальсіфікацыі вынікаў выбараў па Смаргонскім раёне у 2015 годзе.
Так, згодна з дадзенымі Цэнтрвыбаркама, за кандыдата Таццяну Караткевіч ва ўсім Смаргонскім раёне прагаласавала 887 выбаршчыкаў. Але паводле выніковых пратаколаў толькі на 8 участках з 40, дзе вялося незалежнае назіранне, за Караткевіч прагаласавала 1870 выбаршчыкаў.
З гэтага вынікае меркаванне, што фальсіфікацыя адбылася на ўзроўні Смаргонскай раённай выбарчай камісіі.
Таму заяўнік прапанаваў прадугледзець працэдуру агалошання дадзеных кожнага выніковага пратакола, які паступае з участковых камісій (рённых, калі вядзе падлік абласная). Гэтага можна дасягнуць шляхам вядзення тэрытарыяльнай камісіяй спецыяльнай табліцы з дэманстрацыяй яе на маніторы, у якой па меры паступлення пратаколаў з адпаведных камісій адлюстроўваць выніковыя лічбы.
Дзергачоў прапанаваў таксама пасля заканчэння падліку тэрытарыяльнай камісіяй гэту табліцу размяшчаць на спецыяльных старонках адпаведных сайтаў органаў улады, прысвечаных выбарам.
Дарэчы, такую табліцу ў разрэзе вынікаў па раёнах Беларусі размяшчае ЦВК на сваім сайце. А вось інфармацыя аб выніках галасавання, напрыклад, па раёну ў разрэзе ўчастковых камісій, застаецца недаступнай як для выбаршчыкаў, так і для назіральнікаў.
Крыніца: Смаргонскі праваабаронца звярнуўся ў Палату прадстаўнікоў з нагоды хібаў у Выбарчым кодэксе