Мінскі абласны суд 29 ліпеня пачынае разглядаць справу «аб змове з мэтай захопу дзяржаўнай улады». На лаве падсудных знаходзяцца палітзняволеныя палітолаг і літаратуразнаўца Аляксандар Фядута, кіраўнік партыі БНФ Рыгор Кастусёў, супрацоўніца мінскага офісу Зянковіча Вольга Галубовіч, актывіст і дальнабойшчык Дзяніс Краўчук, а таксама юрыст Юры Зянковіч. Суд праходзіць у закрытым рэжыме ў будынку Мінскага раённага суда. Судовы працэс вядзе суддзя Уладзімір Арэшка. Раней КДБ паведамляў, што па гэтый крымінальнай справе аб "захопе ўлады" праходзяць дзевяць чалавек, але пад вартай знаходзяцца толькі пяцёра — астатнія за мяжой. Пры гэтым Галубовіч і Краўчука вінавацяць толькі ва ўдзеле ў акцыях пратэсту. За кратамі "змоўшчыкаў" утрымліваюць ужо больш за 15 месяцаў, а стан здароўя некаторых вельмі пагоршыўся — у Кастусёва нават выявілі анкалагічнае захворванне. "Вясна" распавядае, у чым абвінавачваюць фігурантаў, і што цяпер вядома па справе. Усіх абвінавачаных затрымалі ў красавіку 2021 когда і з таго часу яны знаходзяцца пад вартай. Аляксандра Фядуту і Рыгора Кастусёва затрымалі 12 красавіка ў Маскве. Рыгора Кастусёва і Вольгу Галубовіч затрымалі ў гэты ж дзень, але ў Беларусі. Дзяніса Краўчука затрымалі толькі праз два тыдні — 26 красавіка. Пасля гэтага КДБ і ФСБ заявілі, што нібыта прадухілілі замах на Лукашэнку і ягоных сыноў, а таксама аб "раскрыцці дзяржаўнага перавароту".
- Рыгор Кастусёў на судзе 29 ліпеня
У чым абвінавачваюць фігурантаў справы?
Праз некаторы час па дзяржтэлебачанні паказалі фільм, з якога вынікае, што за абвінавачанымі працяглы час сачылі спецслужбы, а вайскоўцаў, з якімі яны кантактавалі, ім падставілі. КДБ таксама паведаміў, што агулам па справе аб «захопе ўлады» праходзяць дзевяць чалавек: Фядута, Зянковіч, Кастусёў, Галубовіч, а таксама Дзмітрый Шчыгельскі, Аляксандр Перапечка, Павел Кулажэнка, Віталь Макаранка і Ігар Макар.
Вядома, што яны ўдзельнічалі ў зум-сустрэчы і падчас размовы абмяркоўвалі будучыню Беларусі, магчымыя перамены ў краіне, а таксама гучалі і радыкальныя прапановы. Пазней частцы ўдзельнікаў прапанавалі сустрэчу ў рэстара з беларускімі сілавікамі ў Маскве, дзе іх справакавалі на розныя заявы. Адразу пасля сустрэчы затрымалі Зянковіча і Фядуту.
У прапагандысцкім фільме паказалі і допыты фігурантаў. Тады Зянковіч называў сябе «тэхнічным арганізатарам» і казаў, што на сустрэчу з вайскоўцамі адправіў яго Дзмітрый Шчыгельскі. Рыгор Кастусёў, сцвярджаў, што проста слухаў размову ў «зуме» і не выказваў ніякіх ідэй. Прапагандысты сцвярджалі, што Вольга Галубовіч прывозіла вайскоўцам грошы ад Зянковіча і пакідала ў камеры захоўвання, а таксама рабіла тайнік на могілках. Таксама ў фільме сцвярджалася, што Кастусёў прызнае віну, хаця на самой справе, гэта не так.
У выніку, фігурантаў вінавацяць па наступных артыкулах Крымінальнага кодэксу:
- Зянковіч абвінавачваецца па ч.1 арт. 357 КК (змова з мэтай захопу дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам), ч.1 арт.361-1 КК (стварэнне экстрэмісцкага фармавання і кіраўніцтва ім), ч.3 арт. 361 КК (публічныя заклікі да захопу дзяржаўнай улады), ч.3 арт.130 КК (распальванне сацыяльнай варожасці).
- Фядута і Кастусёў — па ч.1 арт. 357 КК (змова з мэтай захопу дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам).
- Галубовіч і Краўчук — па ч.1 арт. 342 КК (актыўны удзел у групавых дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак).
Што вядома пра суддзю па справе?
- Суддзя Уладзімір Арэшка
Рэзанансную справу «змоўшчыкаў» прызначыны разглядаць Уладзімір Арэшка. Да лета 2020 года ён займаў пасаду раённага суддзі ў Слуцку.
Гэта не першая «пратэсная» гучная справа ў абласным, якую разглядае Арэшка. 30 траўня гэтага года Арэшка вынес прысуд 37-гадоваму Вячаславу Малейчуку па "факце арганізацыі 25 сакавіка 2021 актаў тэрарызму ў гарадах Барысаў і Мінск". Яго ў закрытым рэжыме абвінавацілі па шэрагу артыкулаў Крымінальнага кодэкса: ч. 1 арт. 14 і ч. 1 арт. 289, ч. 1 арт. 13 ч. 3 арт. 289 (падрыхтоўка і замах на акт тэрарызму), ч. 3 і ч. 4 арт. 295 (незаконныя дзеянні ў дачыненні да выбуховых рэчываў), ч. 1 арт. 295-3 (незаконныя дзеянні ў дачыненні да прадметаў, якое дзівіць дзеянне якіх заснавана на выкарыстанні гаручых рэчываў). Судовая калегія пад старшынствам суддзі Уладзіміра Арэшкі прызначыла яму пакаранне ў выглядзе 22 гадоў калоніі ва ўмовах строгага рэжыму. Праваабаронцы прызналі Малейчука палітычным зняволеным.
Да гэтага ён разглядаў таксама апеляцыйныя скаргі на «палітычныя прысуды» і пакідаў іх без зменаў.
Падтрымайце фігурантаў справы грашовымі пераводамі, бандэролькамі і пасылкамі, а таксама тэлеграмамі і лістамі салідарнасці па адрасе:
СІЗА-1, 220030, г. Мінск, вул. Валадарскага, 2
Вольга Пятроўна Галубовіч
Дзяніс Пятровіч Краўчук
Юры Леанідавіч Зянковіч
Рыгор Андрэевіч Кастусёў
Аляксандр Іосіфавіч Фядута
Крыніца: Сёння пачынаецца суд па справе "захопе ўлады". Справу будуць разглядаць у закрытым рэжыме