Поўнага сьпісу людзей, якія трапілі пад сталінскія рэпрэсіі ў Беларусі, дагэтуль няма. Найвяликшы сьпіс на сёньняшні дзень сабраны арганізацыяй «Мартыралёг Беларусі», але і ён далёка ня поўны, хоць зьмяшчае імёны некалькіх дзясяткаў тысяч рэпрэсаваных. Ігар Станкевіч вывучае свой род і ў працэсе збору матэрыялаў знайшоў яшчэ траіх рэпрэсаваных, якіх не было ў ніводным даступным сьпісе.

Апублікавана ў Рознае

Сябры створанай мясцовымі ўладамі камісіі па ўшанаваньні памяці абаронцаў Айчыны і ахвяраў войнаў сустрэліся з грамадзкасьцю. Сустрэча адбылася 12 лютага ў памяшканьні Мазалаўскага сельскага савету. Яна стала рэакцыяй уладаў на калектыўны зварот у выканкам Віцебскага раёну ініцыятараў стварэньня грамадзкага аб'яднаньня «Хайсы».

Апублікавана ў Дзяржава

Пасьля эксгумацыі чалавечых парэшткаў зь няўлічанага пахаваньня ля вёскі Хайсы салдатамі 52-га асобнага спэцыялізаванага пошукавага батальёну распачалася прапагандысцкая кампанія па залічэньні невядомых ахвяраў на рахунак нямецкіх акупантаў.  Жыхары навакольных вёсак, якія суадносяць іх з часамі сталінскіх рэпрэсіяў, абураныя: яны мяркуюць, што ўлады нахабна скажаюць гістарычную праўду.

Як і штогод, грамадзкія актывісты сабраліся ва ўрочышчы Кабыляцкая гара пад Воршай. Гэта другое ў Беларусі — пасьля менскіх Курапатаў — афіцыйна прызнанае месца расстрэлу мірнага насельніцтва ў 1930-50-я гады. Цяпер пра тыя падзеі на Кабыляцкай гары нагадвае самаробны мэмарыял — камень-валун, некалькіі памятных шыльдаў, два даўляныя крыжы — каталіцкі і праваслаўны.

Апублікавана ў Акцыі

Ініцыятар традыцыі адведваць на Дзяды могілкі аднадумцаў — апазыцыянэр Барыс Хамайда. Гэтыя штогадовыя паездкі на могілкі бываюць нешматлікія. Удзельнікі едуць грамадзкім транспартам, бяруць з сабой кветкі, сьвечкі і працоўныя прылады, каб добраўпарадкаваць пахаваньні.

Апублікавана ў Акцыі

Полацкія актывісты і вернікі ўшанавалі памяць ахвяраў сталінскіх рэпрэсіяў, расстралянах каля вёскі Бельчыцы. Аповеды мясцовых жыхароў пра масавыя расстрэлы перадаюцца тут з пакаленьня ў пакаленьне. Ужо даўно Бельчыцы тэрытарыяльна ўвайшлі ў межы Полацку, але памяць пры тыя падзеі жыве. І дзеля гэтай памяці на мясцовых могілках усталяваны высокі зялезны крыж.

Апублікавана ў Акцыі

У Курапатах усталявалі 8 новых крыжоў. Яны зьявіліся з таго боку Менскай кальцавой дарогі, дзе раней крыжоў не было. Актывісты аргкамітэту БХД паставілі крыжы 27 кастрычніка пасьля паседжаньня Нацыянальнай рады. На ім хрысьціянскія дэмакраты абмяркоўвалі свой удзел у будучых выбарчых кампаніях. Упершыню пасьля 2010 году паседжаньне вёў Павал Севярынец.

Апублікавана ў Акцыі

29 траўня віцебскія актывісты добраўпарадкавалі пахаваньне ахвяр сталінізму каля вёскі Паляі Віцебскага раёну. Тут у 1930-50-я гады адбываліся расстрэлы мірных грамадзян. Некалькі гадоў таму каля вёскі Паляі зьявіліся першыя крыжы, усталяваныя ў памяць пра бязьвінных ахвяраў. Некалькі разоў крыжы зьнішчалі, але зьяўляліся новыя. Цяпер мэмарыял, зроблены рукамі актывістаў, уяўляе сабой 5 драўляных і два зялезныя крыжы. Адзін з крыжоў вышынёй пад 6 мэтраў з надпісам «Ахвярам таталітарнага рэжыму».

Апублікавана ў Рознае

Мэмарыяльная дошка ў гонар Мікалая Касьпяровіча — выбітнага беларускага навукоўца, які загінуў у жорнах сталінскіх рэпрэсіяў — была адкрытая ў Віцебску 21 траўня на будынку №4 па вуліцы Крылова. Дагэтуль Касьпяровіч ў Беларусі быў ушанаваны толькі самаробнай дошкай у вёсцы Ізабалёва Пухавіцкага раёну Менскай вобласьці, дзе ён нарадзіўся 21 траўня (паводле новаму стылю) 1900 году.

Апублікавана ў Рознае