Папраўчую калонію № 1 у Наваполацку называюць адной з самых жорсткіх у Беларусі. Тут адбываюць пакаранне каля 150 палітвязняў, у тым ліку экс-банкір і прэтэндэнт на пасаду прэзідэнта Беларусі Віктар Бабарыка. «Радыё Свабода» паразмаўляла з беларусам, які нядаўна вызваліўся з гэтай калоніі.

Увогуле палітык сустракае ў зняволенні дзень народзінаў ужо чацьвёрты раз. 6 ліпеня 2021 года яго асудзілі да 14 гадоў пазбаўлення волі ў калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму: у судзе Маскоўскага раёна Мінска яго прызналі вінаватым паводле арт. 235 Крымінальнага кодэкса (Легалізацыя ("адмыванне") сродкаў, атрыманых злачынным шляхам) і арт. 430 Крымінальнага кодэкса (Атрыманне хабару). Пакаранне палітзняволены адбывае ў Наваполацкай ПК №1.

Беларускі палітвязень, актывіст польскай меншасці, які зараз адбывае пакаранне ў Новаполацкай калоніі №1 Анджэй Пачобут, стаў лаўрэатам польскай праваабарончай прэміі. 20-я цырымонія ўручэння прэміі імя Серджыа Віера ды Мелу — вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека прайшла ў Кракаве.

Былы намеснік дырэктара БелаПАН, асуджаны на 14 гадоў калоніі, адбывае пакаранне ў Наваполацкай калоніі. Андрэй Аляксандраў знаходзіцца ў Наваполацкай калоніі № 2 з канца 2022 году. Паводле сваякоў, ён працуе ў цэху дрэваапрацоўкі, збівае скрыні і паддоны.

З 21 ліпеня ў ПК№1 адбывае пакаранне Канстанцін Залатых – былы дырэктар газеты «Беларусы і рынак».

Роберт Тампала (Robert Tąpałа) асуджаны да трох гадоў калоніі па двух крымінальных артыкулах - па арт. 368 (абраза прэзідэнта) і 369 КК (абраза прадстаўніка ўлады). Пра справу грамадзяніна Польшчы стала вядома чарговага абнаўлення спіса "асоб, якія маюць дачыненне да экстрэмісцкай дзейнасці".

Тым самым адміністрацыя наваполацкай калоніі парушыла законнае права зэкаў, на чатыры тэлефонныя званкі ў месяц і адзін відэазванок праз месэнджэр Skype (Viber). Некаторыя вязні не змаглі паразмаўляць са сваякамі ўжо больш за 20 дзён, што перашкаджае асуджаным падтрымліваць сацыяльныя сувязі і перавыхоўвацца.

25 мая на рэсурсе «Зручны горад» была размешчана петыцыя №5619, у якой 55 падпісантаў звярнуліся ў пракуратура Віцебскай вобласці і Дэпартамент выканання пакаранняў МУС прадаставіць грамадскасці інфармацыю пра стан здароўя і месцазнаходжанне вязня Наваполацкай папраўчай калоніі №1 Віктара Бабарыка. Аднак і пракуратура, і Упраўленне ДВП па Віцебскай вобласці па фармальных прычынах ухіліліся адказаць, дзе знаходзіцца палітвязень і што з ім.

У Наваполацкай калоніі №1 адбывае тэрмін палітзняволены Андрэй Аляксандраў -- журналіст і медыяменеджар , асуджаны да 14-ці гадоў пазбаўлення волі адразу па чатырох артыкулах Крымінальнага Кодэксу. 6 кастрычніка 2022 г. яго прызналі вінаватым паводле ч. 2 арт. 342 (Арганізацыя групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак і падрыхтоўка альбо навучанне такой дзейнасці); ч. 1 арт. 356 (Здрада дзяржаве); ч. 1 арт. 361-1 (Удзел у экстрэмісцкім фарміраванні); ч. 2 арт. 243 (Ухіленне ад выплаты падаткаў і збораў).

Чатыры члены Віцебскай абласной грамадскай назіральнай камісіі пры галоўным Упраўленні юстыцыі аблвыканкама наведала 1 чэрвеня наваполацкую папраўчую калонію № 1», у якой утрымліваецца больш за 100 палітвязняў. Пасля завяршэння праверкі калоніі старшыня камісіі Уладзімір Каташук выказаў агульную думку аб тым, што ва ўстанове створаны неабходныя ўмовы для ўтрымання асуджаных і іх выпраўлення, а таксама тое, што падчас кантролю ўдзельнікі не выявілі парушэнняў правоў і законных інтарэсаў асуджаных.